Jak rozliczyć koszty przegranego procesu w spółce z o.o.?« Wróć do listy pytań

Kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w kategorii kosztów niestanowiących kosztów podatkowych. Innymi słowy są to koszty, których skutkiem jest uzyskanie przychodu, a także takie, które niezbędne są dla zapewnienia warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Koszty sądowe nie zostały zaliczone do katalogu kosztów, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, dlatego każdy przypadek ich poniesienia należy badać indywidualnie. Dany wydatek, aby można go było traktować jako koszt uzyskania przychodu, musi bowiem spełniać łącznie następujące warunki:
– zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia jego źródła,
– być racjonalny, czyli uzasadniony,
– nie może być wymieniony w katalogu kosztów nie stanowiących KUP,
– musi być właściwie udokumentowany.
Jedna z interpretacji organu podatkowego – Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 kwietnia 2010 r., ILPB3/423-828/08/10-S/DS, brzmi: „W sytuacji, gdy działania dłużnika zmierzają do obrony majątku i zabezpieczenia źródeł przychodu, to koszty związane z konkretnym postępowaniem przed sądem powszechnym czy też organem administracji publicznej ponoszone przez dłużnika, bądź zwracane na rzecz strony przeciwnej w wyniku przegranego sporu sądowego lub administracyjnego, stanowią koszty uzyskania przychodu, przy założeniu, że np.:
– nie występuje ewidentna wina umyślna,
– nie dochodzi do obejścia przepisów prawa,
– nie wynika z działań podatnika niezgodnych z zasadami współżycia społecznego, przez dłużnika w spornej sprawie,
– świadczenie zostało zasądzone jedynie na podstawie zasad współżycia społecznego,
– dłużnik nie podejmował działań zmierzających do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania,
– wysokość roszczenia wynikła z zaniedbań wierzyciela w dochodzeniu świadczenia”.
Nie znając okoliczności tego konkretnego procesu ciężko zatem jednoznacznie stwierdzić, czy przypadek ten kwalifikuje się do uznania poniesionych przez spółkę kosztów sądowych jako koszty uzyskania przychodu. W razie wątpliwości warto zwrócić się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację stanu prawnego.
Co do odsetek natomiast, jeśli były to odsetki ustawowe, które są jednym z najczęściej stosowanych rodzajów rekompensaty za nieterminowo płacone należności, to zgodnie z zapisami ustawy o PIT stanowią one koszt uzyskania przychodu. Jednakże należy pamiętać, że sam fakt ich zasądzenia nie powoduje powstania kosztów uzyskania przychodu, ponieważ za taki można uznać wyłącznie wydatki faktycznie poniesione. Jeśli więc spółka chce pomniejszyć podstawę opodatkowania o zasądzone odsetki, może to zrobić dopiero po ich zapłaceniu.

Aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł zostać zaliczony jako koszt uzyskania przychodu, muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:
-wydatek został poniesiony z zasobów majątkowych podatnika, czyli nie kwalifikują się do tego wydatki poniesione na działalność podatnika, ale przez osoby inne niż podatnik,
-wydatek musi być definitywny, czyli rzeczywisty, czyli jego wartość nie została podatnikowi w żadnej formie zwrócona,
-wydatek został poniesiony w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością,
-został poniesiony w celu uzyskania, zachowania czy zabezpieczenia przychodów podatnika, a także może mieć wpływ na wysokość osiągniętych przez niego przychodów,
-wydatek został prawidłowo udokumentowany,
-nie może być wydatkiem podlegającym wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodu na mocy przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
Istotne w rozpatrywanej sprawie jest stanowisko orzecznictwa, zgodnie z którym koszty podatkowe uważa się za koszty pośrednio związane z przychodami, a także dotyczące całokształtu działalności prowadzonej przez podatnika. Innymi słowy ustawodawca nie stawia wprost wymogu, aby poniesiony wydatek przyniósł określony przychód, ale był poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, lub jego zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Z powyższej sytuacji wynika zatem, że koszty poniesione przez spółkę z tytułu przegranego procesu sądowego z powództwa byłych pracowników o wypłatę zaległego wynagrodzenia, bezsprzecznie pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością. I mimo, że nie spowodowały uzyskania przez podatnika konkretnego przychodu, to zostały przez niego poniesione w celu ochrony jego interesów. Zatem wydatki poniesione w tym przypadku służyły zachowaniu źródła przychodu.
Podsumowując poniesione przez spółkę z o.o. koszty związane z wypłatą zaległych wynagrodzeń, odsetek i kosztów sądowych, mogą zostać przez nią zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, co ma swoje uzasadnienie w art. 15 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.