25 czerwca 2013 roku projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, proponowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, został zaakceptowany przez Radę Ministrów. Projekt ten zakłada deregulację m.in. zawodów agentów i brokerów nieruchomościowych, doradców podatkowych, aktuariuszy, architektów, urbanistów, inżynierów budowlanych, a także księgowych oraz biegłych rewidentów.

Według Ministerstwa Sprawiedliwości, deregulacja niektórych zawodów ma na celu zwiększenie wolności gospodarczej oraz konkurencyjności usług, a także rozszerzenie rynku pracy. Projekt przyjęty przez Radę Ministrów zakłada deregulacje aż 91 zawodów, w tym zawodu księgowego. Wprowadzenie nowych rozwiązań wywołało wiele kontrowersji. Sceptycy sądzą, że może dojść do obniżenia jakości usług, szczególnie jeśli mamy na myśli zawód księgowego oraz wiążącą się z tym odpowiedzialność.

W projekt deregulacji zawodów były zaangażowane również inne ministerstwa, m.in. Ministerstwo Finansów, Transportu, Budownictwa, Gospodarki Morskiej a także, co w najbardziej istotne – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Współpraca z tym ostatnim przyniosła rozwiązania umożliwiające uniwersytetom oraz innym uczelniom wyższym tworzenie specjalnych kierunków studiów o profilu praktycznym. Efektem uzyskania stopnia po ukończeniu studiów miałoby być zwolnienie z postępowań kwalifikacyjnych do prawa wykonywania zawodu. Obecnie księgowy, aby móc uzyskać takie prawo, musi przejść przez szereg egzaminów. Potwierdzenie umiejętności oraz wiedzy kandydata jest poświadczane odpowiednim certyfikatem. Certyfikat jest wydawany przez Ministerstwo Finansów. Każdy z egzaminów uprawnia do zdobycia jednego z czterech tytułów zawodowych. Nad prawidłowym przebiegiem egzaminów czuwają komisje egzaminacyjne, działające przy jednostkach organizacyjnych, placówek organizujących kursy oraz szkolenia. Droga do uzyskania IV stopnia zawodowego – dyplomowanego księgowego jest czasochłonna oraz kosztowna. Deregulacja tego zawodu ma pomóc w szczególności studentom kończącym utworzone kierunki o charakterze praktycznym. Wiedza oraz umiejętności mają być, w takim przypadku, weryfikowane już podczas podstawowego toku szkolenia na uczelni. Praktyczny charakter tego zabiegu jest tutaj najistotniejszy. Drugą kwestią jest też aspekt finansowy. Ukończenie studiów, dzięki którym uzyskamy również prawo do wykonywania zawodu będzie wiązało się z mniejszymi kosztami a także natychmiastową możliwością podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie.

Oprócz przyszłych księgowych na deregulacji zawodu skorzystają tez niezależni przedsiębiorcy. Prowadzenie ksiąg rachunkowych w ramach usługi stanowiącej działalność gospodarczą, także zostanie ułatwione. Po likwidacji certyfikatów księgowych, prowadzenie ksiąg rachunkowych, jako usługi, będzie mogło być wykonywane przez wszystkie osoby mającą pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie skazane w przeszłości prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarogodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi papierów wartościowych oraz środków płatniczych i pieniędzy, a także za każde przestępstwa skarbowe. Jak więc widać lista restrykcji nie jest długo. W praktyce oznacza to, że niemalże każda osoba będzie mogła prowadzić księgi rachunkowe.

Dodatkowo ważną korzyścią przedsiębiorców będzie również rosnąca konkurencyjność biur rachunkowych. Będzie się to przekładało zarówno na cenę jak i jakość świadczonych usług. Chociaż należy również zaznaczyć, że co do zwiększenia się jakości usług po deregulacji, niektórzy z ekspertów podchodzą sceptycznie, zarzucając nowym przepisom, że mogą zadziałać wręcz przeciwnie. Niestety z oceną tego aspektu musimy poczekać, zarówno na wprowadzenie przepisów w życie jak też na unormowanie się rynku po deregulacji zawodu. Nie ulega jednak wątpliwości, że bilans korzyści jest po stronie rządowego projektu. Jednak deregulacja zawodu księgowego z pewnością przyniesie wymierne korzyści przede wszystkim tym, którzy księgowymi chcą zostać.