1 stycznia 2020 roku przywita nas zmianami w dotychczasowym sposobie rozliczania się z fiskusem. Novum, o którym mowa, to indywidualny rachunek podatkowy dla podatników i płatników, rozwiązanie, które według Ministerstwa Finansów znacząco uprości rozliczenia oraz zminimalizuje ryzyko nieprawidłowego przekazywania wpłat. Przyjrzymy się zatem bliżej tym nowym regulacjom.

Projektowana nowelą z 4 lipca br. art. 61 b zmiana ordynacji podatkowej zakłada udostępnienie podatnikom własnych, podatkowych rachunków bankowych, na które wpłacane będą należności z tytułu PIT, CIT, VAT oraz niepodatkowe należności stanowiące dochód budżetu państwa, a docelowo wszystkie należności skarbowe. Oznacza to rezygnację z obowiązującego systemu, w którym wpłaty podatników kierowane są na rachunek właściwego urzędu skarbowego, a co więcej każdy z poszczególnych podatków trafia na inne, przypisane mu konto, zaś każdorazowa zmiana właściwości miejscowej lub rzeczowej skutkuje koniecznością wyszukiwania nowych numerów rachunków bankowych.

Numer indywidualnego rachunku podatkowego będzie udostępniany podatnikom za pośrednictwem strony internetowej Ministerstwa Finansów, po podaniu identyfikatora podatkowego w formie jaka aktualnie już obowiązuje w deklaracjach. A zatem dla osób fizycznym nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami VAT będzie to numer PESEL, a dla pozostały podatników będzie NIP. Identyfikatory stanowić będą też jedną ze składowych struktury numeru indywidualnego rachunku, co ułatwić ma ewentualne zidentyfikowanie jego poprawności. Pozostałe składowe utworzą: suma kontrolna i numer rozliczeniowy jednostki organizacyjnej banku. W ten sposób spełnione zostaną standardy obowiązujące dla numerów rachunków bankowych.

Modyfikacji ulec mają także zasady zaliczania wpłat. Zgodnie z art. 62 § 1 Ordynacji podatkowej wpłaty na indywidualny rachunek podatkowy mają być kolejno zaliczane na poczet:

• najwcześniejszych zaległości podatkowych, nawet jeżeli tytuł przelewu wskazywałby inny cel,
• najwcześniejsze zobowiązania podat­kowe, o ile nie istnieją zaległości, a tytuł przelewu nie został wskazany,
• wskazane zobowiązanie podatkowe, jeżeli brak zaległości i podatnik szczegółowo wskazał cel wpłaty.

Warto podkreślić, że przeznaczeniem indywidualnego rachunku będzie wyłącznie dokonywanie wpłat. Nie będzie on jednak zawierał historii tych operacji. Saldo swoich rozliczeń podatkowych podatnik nadal będzie ustalał w jednostce skarbowej. Co więcej na takie konto nie będą trafiały zwroty nadpłaty, które tak jak obowiązuje to teraz, będą przekazywane na rachunek bankowy wskazany przez podatnika zgodnie z obowiązującymi w tym względzie przepisami ustawy o zasadach ewidencji podatników i płatników.

Czy nowy system się sprawdzi pokaże praktyka. Analogiczne rozwiązanie wprowadzone w 2018 roku w stosunku do składek ZUS okazało się efektywne. Budzące początkowe kontrowersje rozwiązanie w postaci przypisania płatnikowi jednego konta dla wszystkich składek i pozbawienie możliwości wskazania, jakie zobowiązania są regulowane wpłatami, przyniosło skutek w postaci spadku zaległości z tytułu nieterminowych wpłat.