Umowa o dzieło jest jedną z umów cywilnoprawnych, ustanowioną i uregulowaną w kodeksie cywilnym. Stosowana jest często, aby regulować formę zatrudnienia, jednak faktycznie reguluje ona pewne zobowiązania między stronami, których nie można nazwać zatrudnieniem. W związku z tym nie może być stosowana zamiast umowy o pracę. Różni się również znacząco od umowy zlecenia.

Zastosowanie umowy o dzieło

W ramach umowy o dzieło przyjmujący zlecenie zobowiązuje się wykonania określonego dzieła, a zlecający do zapłacenia mu z tego tytułu ustalonego przez strony wynagrodzenia. Przez dzieło rozumie się czynności, które przyniosą konkretny rezultat, np. wytworzenie jakiegoś przedmiotu, jego naprawa, wykonanie projektu, logo firmy itp.

Nie będzie więc dziełem taki stosunek między stronami, w którym jedna z nich zobowiązuje się do świadczenia jakiejś pracy, w zamian za co druga uiścić ustaloną kwotę, jeśli praca ta ma być świadczona w siedzibie pracodawcy, w określonym przez niego czasie i pod jego nadzorem. Wtedy mamy do czynienia ze stosunkiem pracy, w związku z tym z pracownikiem należy zawrzeć umowę o pracę. Jeśli natomiast jedna ze stron zobowiązuje się do wykonywania na rzecz drugiej jakiś czynności, mamy do czynienia ze zleceniem i taka też umowa powinna strony łączyć. W tym przypadku wykonujący zlecenie może wykonywać określone w umowie czynności w dowolnym miejscu i czasie, nie ma tu więc elementu określonego miejsca i czasu wykonywania pracy. Ważne, by czynności, co do których się zobowiązał, były wykonane w określonym w umowie terminie, np. naprawienie komputera w ciągu tygodnia. Zleceniodawca musi oczywiście uiścić z tego tytułu umówioną cenę.

Umowa o dzieło natomiast jest umową rezultatu. Jest nagminnie stosowana przez pracodawców, chcących obniżyć koszty związane z koniecznością odprowadzania składek od umowy o pracę i umowy zlecenia. Jeśli przemawiają za tym okoliczności i charakter koniecznej do wykonania pracy, np. przedsiębiorca potrzebuje sporządzenia planu architektonicznego biura, albo napisania programu komputerowego, wtedy właściwa będzie umowa o dzieło.

Jeśli natomiast szuka osoby do wykonania jakiś czynności, np. sprzedaży swoich produktów, wtedy może zastosować umowę zlecenia, o ile miejsce i czas pracy nie będą przez niego narzucone. Wtedy bowiem powinno się zawrzeć umowę o pracę.