Upadłość (bankructwo) to procedura określona w ustawie z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, którą uruchamia się w przypadku niewypłacalności przedsiębiorstwa, będącego już w tym momencie dłużnikiem. Polega na dochodzeniu roszczeń wspólnie, przez wszystkich wierzycieli.

Wszczęcie postępowania upadłościowego możliwe jest po ogłoszeniu upadłości przez sąd. Sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości na wniosek dłużnika albo jednego z wierzycieli, który również ma prawo z takim wnioskiem wystąpić. Jednak w myśl ustawy sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika.

Upadłość mogą ogłosić podmioty, które posiadają zdolność upadłościową. Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe, przysługuje ona przedsiębiorcom, którymi są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną (np. spółki osobowe) prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Definicja przedsiębiorcy znajduje się natomiast w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nią przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna, która we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową.

Upadłość sąd może ogłosić wobec podmiotów niewypłacalnych. Definicja niewypłacalności znajduje się w ustawie prawo upadłościowe. Zgodnie z nią o niewypłacalności można mówić, gdy dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań finansowych. Wymagalność natomiast polega na możliwości żądania przez wierzyciela zaspokojenia jego roszczeń, np. wskutek nadejścia terminu płatności. Inną przesłanką ogłoszenia upadłości jest sytuacja, gdy przedsiębiorca, nie będący osobą fizyczną, posiada zobowiązania w kwocie wyżej niż wartość jego majątku, nawet jeśli swoje zobowiązania wykonuje na bieżąco.

Prowadząc postępowanie upadłościowe należy kierować się naczelną zasadą wynikającą z przepisów, mianowicie postępowanie uregulowane ustawą należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane.

Postępowanie takie może być prowadzone w dwojaki sposób, jako upadłość likwidacyjna lub układowa. Pierwsza ma za zadanie spieniężenie majątku upadłego poprzez zbycie przedsiębiorstwa i zaspokojenie wierzycieli z uzyskanych środków. Upadłość układowa natomiast polega na przeprowadzeniu restrukturyzacji upadłego przedsiębiorstwa w drodze układu dokonanego między dłużnikiem a wierzycielami, oraz zaspokojenie wierzycieli w drodze wykonania układu. W tym wypadku upadły musi wykazać, że kontynuacja działania przedsiębiorstwa pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w większym stopniu, niż w przypadku jego likwidacji. W trakcie postępowania układowego przedsiębiorstwo pozostaje w zarządzie dłużnika, a jego działania nadzoruje wyznaczona do tego przez sąd osoba (nadzorca sądowy). W przypadku likwidacji natomiast przedsiębiorca traci możliwość sprawowania zarządu, a przejmuje go syndyk, który jest wówczas odpowiedzialny za przeprowadzenie postępowania upadłościowego.