Osoby skazane i przebywające w więzieniu, mogą być zatrudniane przez prywatne firmy. Może się to jednak odbywać wyłącznie za zgodą i na warunkach określonych przez dyrektora zakładu karnego. Dla pracodawcy może być to rozwiązanie bardzo korzystne.

W zaledwie 2 lata ilość pracowników skazanych na pozbawienie wolności zwiększyła się o niemal 12 tysięcy. Obecnie na rynku pracy udziela się 35,5 tysiąca osadzonych. W celu zatrudnienia takiej osoby, należy wysłać zapytanie ofertowe do jednostki penitencjarnej, która leży w obszarze miejsca, gdzie praca ma być wykonywana. W piśmie takim trzeba podać szczegóły dotyczące pracy, jej rodzaj, czas wykonywania, a także informacje o wymaganiach dla pracowników. Zgodę na zatrudnienie oraz jego szczegółowe warunki ostatecznie ustala dyrektor jednostki więziennej.

Dyrektor może zezwolić na nieodpłatne zatrudnienie osadzonego przy pracach porządkowych oraz pomocniczych wykonywanych na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, a także na prace na cele społeczne na rzecz:

1. samorządu terytorialnego,
2. podmiotów, dla których organ gminy, powiatu lub województwa jest organem założycielskim,
3. państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych,
4. spółek prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu lub województwa – w wymiarze nieprzekraczającym 90 godzin miesięcznie. Wymiar czasu pracy może być przekroczony za zgodą skazanego i na jego pisemny wniosek zgodę taką wydaje dyrektor zakładu karnego.

Prace odpłatne skazany może wykonywać na rzecz:

• osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą;
• spółdzielni;
• spółek: cywilnej, jawnej, komandytowej, komandytowo – akcyjnej, partnerskiej, akcyjnej, z ograniczona odpowiedzialnością;
• przedsiębiorstw państwowych.

Zatrudnienie skazanego niesie dla pracodawcy szereg korzyści. Przede wszystkim jest on zwolniony z obowiązku zawierania indywidualnych umów o pracę, kwestią tą zajmuje się administracja zakładu karnego. Wynagrodzenie naliczane jest i wypłacane proporcjonalnie do przepracowanych godzin. Pracodawca nie ma więc obowiązku odprowadzania za skazanego pracownika składek zdrowotnych, udzielania mu płatnych urlopów czy wypłacania zasiłku chorobowego. Dodatkowo firma może otrzymać wsparcie finansowe na zatrudnienie osób osadzonych, w postaci dotacji, pożyczki, lub częściowego zwrotu kosztów w formie ryczałtu, w wysokości 35 % wartości wynagrodzenia. Wobec osób pozbawionych wolności, które zostały zatrudnione, nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy, poza tymi określającymi zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz czasu pracy.

Nie wszyscy więźniowie dostaną pozwolenie na wykonywanie pracy poza murami zakładu karnego. Szans na to nie mają osoby skazane za najcięższe przestępstwa, np. zabójstwa. Mogą oni wykonywać pracę jedynie wewnątrz więzień.