Zawód księgowego zaczął funkcjonować wraz z obrotem pieniędzmi, a także wprowadzeniem koniecznych do tego rozliczeń. Jest to więc profesja z ogromną tradycją. Obecnie księgowego zatrudnia się przede wszystkim do prowadzenia ksiąg rachunkowych, a także pilnowania, aby wszystkie obowiązki wobec urzędu skarbowego i innych instytucji były spełnione.

Księgowy to osoba zajmująca się szeroko pojętą rachunkowością. Do zakresu jego obowiązków należy zbieranie oraz analizowanie faktur przedsiębiorstwa (biura rachunkowego), a także wszystkich dokumentów związanych z jego działalnością i wpisywanie ich do ksiąg rachunkowych, systemu księgowego, a następnie analizowanie danych oraz wyciąganie wniosków dotyczących procesu działalności firmy. Wykonywanie zawodu księgowego często wiąże się również z byciem łącznikiem między daną firmą a Urzędem Skarbowym, ZUS-em bądź innymi instytucjami, do których trafiają wykonywane przez niego rozliczenia.

Księgowy musi mieć ukończone technikum lub studium kierunkowe, a jeśli zależy mu na wspinaczce po kolejnych szczeblach kariery – także i studia wyższe (z bankowości oraz finansów). Księgowy zajmujący się prowadzeniem rozliczeń i doradztwem podatkowym musi dodatkowo odbyć specjalistyczny kurs oraz uzyskać licencję doradcy podatkowego. Każdy księgowy ma obowiązek ciągłego dokształcania się, przede wszystkim ze względu na rozwijający się rynek, częste zmiany ustawowe i większe wymagania pracodawców.

W zawodzie księgowego można pracować praktycznie wszędzie: prowadząc własne biuro rachunkowe czy jako reprezentant w dziale księgowym lub kadr w firmach, spółkach zobowiązanych do rozliczeń z US, ZUS-em bądź innymi instytucjami. Do założenia własnego biura rachunkowego oraz prowadzenia księgowości w formie usług wymagane jest zdobycie licencji (certyfikatu księgowego), potwierdzonej przez Ministra Finansów. Jest to możliwe po wykazaniu potwierdzonego doświadczenia w zawodzie, a następnie po zdaniu egzaminu.

Według ścieżki edukacyjnej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce wyróżniamy 4 stopnie poziomu kształcenia księgowych:

I – księgowy

II – specjalista do spraw rachunkowości (samodzielny księgowy)

III – główny księgowy

IV – dyplomowany księgowy

Przepisami prawnymi regulującymi wykonywanie zawodu księgowego są: ustawa deregulacyjna o ułatwieniu dostępu do wykonywania zawodów finansowych, budowlanych i transportowych (tzw. uwolnienie zawodu księgowego) i Ustawa o finansach publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.).

Do codziennych obowiązków księgowego należy wystawianie, przyjmowanie i analiza faktur, kontakty z klientami lub partnerami przedsiębiorstwa w sprawach finansowych. Przygotowuje on także wszystkie niezbędne zaświadczenia bądź inne dokumenty, które trzeba okazać państwowym instytucjom, kontrahentom. Jest on pośrednikiem pomiędzy firmą a urzędami, a w okresie rozliczeniowym zajmuje się on PIT-ami wszystkich pracowników w firmie oraz samej firmy, tworzy sprawozdania, analizy, realizuje raporty miesięczne i roczne.